Bomen mogen gekapt worden

Energie en natuur

De energietransitie. Een thema waarmee dagelijks kranten en boeken gevuld worden. Hoe breng je dat thema in een klein half uurtje voor het voetlicht voor pakweg honderd ondernemers die met hun hoofd eerder bij de borrel zijn dan bij serieuze zaken? Door te focussen op één onderwerp dus. 

Aan tafel zitten Henk Wanningen, senior beleidsmaker bij Staasbosbeheer, en Fons Janssen, onder andere jongerenvertegenwoordiger bij de Limburgse Regionale Energie Strategieën (RES). Zij zoeken de verbinding tussen de energietransitie en de natuur waarbij Fons zich vooral afvraagt hoe de jongere generaties bij de thema’s betrokken kunnen worden. ‘Want’, zegt Fons, ‘ik stel vast dat veel jongeren klimaat wel belangrijk vinden, maar totaal niet weten hoe zij iets kunnen beteken voor de energietransitie in hun regio. Waarom niet? Omdat veel jongeren merken dat de besluitvoering ver weg ligt bij de overheid en bij ondernemers. Ik denk dat we de afgelopen jaren onvoldoende geïnvesteerd hebben in communicatie en betrekken van jongeren in onze democratie. De energietransitie is een sociaal proces en vergt participatie door iedereen. Ondernemers, overheden, burgers en ook jónge burgers. Juist hen hebben we nodig om te versnellen, om de slag te maken naar duurzame energiebronnen en materialen.’

Bewustwording

Henk Wanningen is het roerend eens met zijn tafelgenoot. Hij pleit voor het smeden van ketens, voor brede samenwerking op alle fronten en vooral voor bewustwording. Natuurlijk belandt hij daarbij vanzelf op eigen terrein: de bosbouw in Nederland. Daarover bestaan veel misverstanden, zegt hij, waardoor waardevolle ideeën en initiatieven geen kans krijgen. ‘We hebben in Nederland niet zo veel bos’, legt hij uit, ‘en daarom wordt vaak gezegd dat we af moeten blijven van onze bossen, van onze natuur. Daar denken we genuanceerder over bij Staatsbosbeheer. Bomen kunnen, sterker móeten, we wel degelijk kappen en gebruiken voor bijvoorbeeld woningbouw of als grondstoffen voor producten. Mits je het op een verantwoorde manier doet.’ 

Kweekbossen    

Maar, vraagt Lex Uiting zich af, bomen kappen is toch slecht voor de natuur. ‘Kijk wat er in het tropisch regenwoud in Brazilië gebeurt.’ Henk schudt het hoofd. ‘Onvergelijkbaar. Elk jaar groeit het volume van alle Nederlandse bomen behoorlijk. Als Staatsbosbeheer kappen we ongeveer de helft  van het toegenomen volume. Precies het hout dat we gekweekt hebben. Nederland kent eigenlijk alleen kweekbossen. Als we die goed beheren en we met beleid oogsten, is dat alleen maar goed voor de gezondheid van bossen. De biodiversiteit neemt toe, de natuur wordt robuuster, de bossen nemen meer CO2 op én we hebben materialen voor de bouw en de industrie.’

Circulariteit

In dat licht gezien vindt Henk Wanningen het onverteerbaar dat bomenkap in sommige gebieden verboden wordt. ‘Als we de slag naar circulariteit willen maken, dan hebben we het hout nodig. En als we de energietransitie een handje willen helpen, dan kijken we ook naar windmolens en zonneparken in bosrijke gebieden. We moeten samen alle mogelijkheden onderzoeken. Een bos dient meerdere doelen. Ook recreatie ja. We willen er kunnen wandelen en genieten. Dat moet allemaal kunnen, met behoud van de natuur. Het gaat om de juiste balans. Laten we in ieder geval geen hek met een rood lint om onze bossen zetten.’

Businessmodel

Een toch wel verrassende benadering, vindt ook het publiek in de zaal. Zou houtkweek dan misschien een optie kunnen zijn voor boeren die met hun landbouw of veeteelt stoppen, vraagt één toehoorder zich af. Een vraag die Fons ook regelmatig gesteld krijgt als hij op pad is in het kader van de RES. Het antwoord luidt “ja, mits”. ‘Met snelgroeiend hout is best een businessmodel te maken’, luidt de conclusie van Henk. ‘Als de grond niet te duur is en er ketens gevormd worden die waardevolle producten in de markt zetten. Dan kan het.’

Meer informatie

•    Meer info over kweekbossen
•    Meer info over JongRes
•    Meer info over biobased bouwen.